Aptomat không chỉ đơn thuần là một chiếc cầu dao, mà còn là một người bảo vệ tận tụy cho hệ thống điện trong gia đình bạn. Vậy aptomat hoạt động như thế nào? Hãy cùng khám phá những điều thú vị về thiết bị này.

Aptomat là gì?

Aptomat (hay còn gọi là cầu dao tự động hoặc CB) là thiết bị bảo vệ không thể thiếu trong hệ thống điện. Nhiệm vụ chính của nó là ngăn chặn các sự cố như quá tải, ngắn mạch, sụt áp, đảm bảo an toàn cho thiết bị và người sử dụng. Ngoài ra, aptomat còn có khả năng chống giật, chống rò điện và bảo vệ theo nhiệt.

Phân loại Aptomat

Aptomat là thiết bị bảo vệ không thể thiếu trong hệ thống điện. Để lựa chọn được loại aptomat phù hợp với nhu cầu sử dụng, chúng ta cần hiểu rõ về các cách phân loại của chúng.

Phân loại theo cấu tạo

• Aptomat dạng tép (MCB): Có kích thước nhỏ gọn, thường được sử dụng trong các mạch điện dân dụng để bảo vệ quá tải và ngắn mạch.
• Aptomat dạng khối (MCCB): Có kích thước lớn hơn, thường được sử dụng trong các mạch điện công nghiệp, chịu được dòng điện lớn hơn và có khả năng bảo vệ đa dạng hơn.

Phân loại theo số pha và số cực

• Số pha: Xác định loại điện áp mà aptomat có thể làm việc (1 pha, 2 pha, 3 pha hoặc 4 pha).
• Số cực: Xác định số dây dẫn mà aptomat có thể kết nối (1 cực, 2 cực, 3 cực, 4 cực).

Ví dụ: Aptomat 3 pha 4 cực nghĩa là aptomat này dùng cho mạch điện 3 pha và có 3 pha + 1 pha trung tính.

Phân loại theo chức năng

• Aptomat thường: Chỉ có chức năng bảo vệ quá tải và ngắn mạch.
• Aptomat chống rò: Ngoài chức năng bảo vệ quá tải và ngắn mạch, còn có khả năng phát hiện dòng điện rò ra đất và ngắt mạch để bảo vệ an toàn cho người sử dụng.
  • RCCB: Aptomat chống rò dạng tép.
  • RCBO: Aptomat chống rò và bảo vệ quá tải dạng tép.
  • ELCB: Aptomat chống rò và bảo vệ quá tải dạng khối.

Phân loại theo dòng cắt ngắn mạch

• Dòng cắt thấp: Thường dùng cho các mạch điện dân dụng, chịu được dòng cắt ngắn mạch tương đối nhỏ.
• Dòng cắt tiêu chuẩn: Thường dùng cho các mạch điện công nghiệp, chịu được dòng cắt ngắn mạch lớn hơn.

• Dòng cắt cao: Dùng cho các ứng dụng đặc biệt, chịu được dòng cắt ngắn mạch rất lớn.

  

Phân loại theo khả năng chỉnh dòng

• Aptomat có dòng định mức không đổi: Dòng định mức đã được nhà sản xuất cài đặt sẵn và không thể thay đổi.
• Aptomat chỉnh dòng định mức: Cho phép người dùng điều chỉnh dòng định mức để phù hợp với từng tải.

Lưu ý: Khi chọn aptomat, cần căn cứ vào các thông số kỹ thuật của mạch điện như dòng điện định mức, điện áp định mức, loại tải, điều kiện môi trường,... để đảm bảo aptomat hoạt động ổn định và an toàn.

Bảng tóm tắt các loại aptomat:

Cấu tạo của Aptomat

Aptomat, một thiết bị không thể thiếu trong hệ thống điện, có cấu tạo khá phức tạp nhưng lại hoạt động một cách chính xác và hiệu quả. Cùng chúng ta khám phá những bộ phận chính tạo nên "siêu anh hùng" này:

Tiếp điểm: Cánh cửa dẫn điện

• Hai cấp tiếp điểm: Đơn giản nhất, aptomat có hai tiếp điểm chính là tiếp điểm dẫn điện và tiếp điểm hồ quang.
• Ba cấp tiếp điểm: Để tăng độ bền và an toàn, nhiều aptomat có thêm tiếp điểm phụ, giúp bảo vệ tiếp điểm chính khỏi tác động của hồ quang điện.

Quá trình đóng mở: Khi đóng mạch, tiếp điểm hồ quang sẽ đóng trước để tạo điều kiện cho dòng điện ổn định, tiếp theo là tiếp điểm phụ và cuối cùng là tiếp điểm chính. Ngược lại, khi cắt mạch, quá trình diễn ra theo thứ tự ngược lại.

Hộp dập hồ quang: Dập tắt "ngọn lửa điện"

Khi cắt mạch, hồ quang điện sẽ xuất hiện. Nhiệm vụ của hộp dập hồ quang là nhanh chóng dập tắt "ngọn lửa điện" này để bảo vệ các tiếp điểm và ngăn ngừa cháy nổ.

• Cấu tạo: Bên trong hộp dập hồ quang là một hệ thống các tấm kim loại xếp chồng lên nhau, tạo ra nhiều khe hở nhỏ. Khi hồ quang điện hình thành, nó sẽ bị chia nhỏ và làm nguội nhanh chóng trong các khe hở này.
• Hai kiểu dập hồ quang:
  • Kiểu nửa kín: Phù hợp với nhiều điều kiện làm việc khác nhau.
  • Kiểu hở: Thường được sử dụng trong các điều kiện làm việc đặc biệt.

Cơ cấu truyền động cắt: "Đôi bàn tay" điều khiển

Cơ cấu này đóng vai trò như "đôi bàn tay" điều khiển việc đóng mở các tiếp điểm.

• Truyền động bằng tay: Thường dùng cho các aptomat có dòng điện định mức nhỏ hơn 600A. Để tăng lực, người ta thường sử dụng thêm một tay phụ theo nguyên lý đòn bẩy.

• Truyền động bằng cơ điện: Thường dùng cho các aptomat có dòng điện định mức lớn hơn. Ngoài điện từ, người ta còn sử dụng động cơ điện hoặc khí nén để điều khiển.

  

Móc bảo vệ: "Người bảo vệ" trung thành

Móc bảo vệ là "bộ não" của aptomat, giúp phát hiện các sự cố quá tải hoặc ngắn mạch và ra lệnh cắt mạch kịp thời.

• Móc bảo vệ quá dòng: Thường sử dụng hệ thống móc điện tử và rơ le nhiệt. Khi dòng điện vượt quá giá trị cho phép, móc bảo vệ sẽ tác động, ngắt mạch.
• Móc bảo vệ sụt áp: Sử dụng cuộn dây mắc song song với mạch chính. Khi điện áp giảm đột ngột, cuộn dây này sẽ tác động lên móc bảo vệ, ngắt mạch.

Nguyên lý hoạt động của Aptomat

Aptomat là thiết bị đóng cắt tự động, có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ mạch điện khỏi những sự cố như quá tải, ngắn mạch, sụt áp. Nguyên lý hoạt động của aptomat dựa trên các cơ chế cảm biến và ngắt mạch tự động.

Aptomat dòng điện cực đại

• Nguyên lý hoạt động: Khi dòng điện trong mạch vượt quá giá trị định mức cho phép, nam châm điện bên trong aptomat sẽ tạo ra một lực hút đủ mạnh để kéo các móc bảo vệ ra khỏi vị trí khóa. Lúc này, lò xo sẽ tác động, đẩy các tiếp điểm ra xa nhau, ngắt mạch điện.
• Ưu điểm: Đảm bảo an toàn cho thiết bị điện khi xảy ra quá tải hoặc ngắn mạch.
• Ứng dụng: Thường được sử dụng trong các mạch điện dân dụng và công nghiệp.

Aptomat điện áp thấp

• Nguyên lý hoạt động: Khi điện áp trong mạch giảm xuống dưới mức cho phép, lực hút của nam châm điện sẽ giảm đi. Lò xo bên trong aptomat sẽ tác động, đẩy các móc bảo vệ ra khỏi vị trí khóa, ngắt mạch điện.
• Ưu động: Bảo vệ động cơ điện khỏi bị quá tải khi điện áp nguồn giảm.
• Ứng dụng: Thường được sử dụng để bảo vệ động cơ điện, máy biến áp và các thiết bị điện khác.

Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động của aptomat

• Dòng điện định mức: Giá trị dòng điện lớn nhất mà aptomat có thể chịu được trong thời gian dài mà không bị hỏng.
• Thời gian phản ứng: Thời gian từ khi xảy ra sự cố đến khi aptomat ngắt mạch.
• Dòng cắt: Dòng điện lớn nhất mà aptomat có thể cắt được khi xảy ra sự cố.

Lưu ý khi sử dụng aptomat

• Lựa chọn aptomat phù hợp: Cần chọn aptomat có dòng điện định mức, điện áp định mức và các thông số kỹ thuật khác phù hợp với mạch điện.
• Lắp đặt đúng cách: Aptomat phải được lắp đặt đúng theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
• Bảo dưỡng định kỳ: Thường xuyên kiểm tra và bảo dưỡng aptomat để đảm bảo hoạt động ổn định và an toàn.

Mua Aptomat uy tín chất lượng tại TP.HCM

Tại Prolux, chúng tôi không chỉ cung cấp dịch vụ thiết kế chiếu sáng hàng đầu mà còn mang đến giải pháp tối ưu hóa ánh sáng, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống và công việc của bạn. Với đội ngũ chuyên gia dày dạn kinh nghiệm, công nghệ tiên tiến và sự am hiểu sâu sắc về ánh sáng, Prolux tự tin biến không gian của bạn thành một tác phẩm nghệ thuật, nơi mỗi góc nhìn và mỗi khoảnh khắc đều trở nên đặc biệt. 

Vì sao nên chọn ProLux:

• Sản phẩm chất lượng cao: Đèn tại ProLux được sản xuất trên dây chuyền công nghệ hiện đại, đảm bảo độ bền cao, hiệu suất chiếu sáng vượt trội và thân thiện với môi trường.
• Giải pháp đa dạng: Chúng tôi cung cấp đầy đủ các loại đèn LED, từ đèn trang trí, đèn âm trần, đèn pha, đèn đường đến các hệ thống chiếu sáng thông minh, đáp ứng mọi nhu cầu chiếu sáng của bạn.
• Dịch vụ chuyên nghiệp: Đội ngũ tư vấn viên giàu kinh nghiệm của chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe và tư vấn cho bạn những giải pháp chiếu sáng tối ưu nhất.
• Giá cả cạnh tranh: Prolux.vn cam kết mang đến cho khách hàng những sản phẩm chất lượng với giá cả hợp lý.

• Hãy để Prolux.vn thắp sáng không gian của bạn và tạo nên những trải nghiệm tuyệt vời!